MINDFULNESS & COMPASSIE
Mindfulness is het vermogen om in het moment aanwezig te zijn, je bewust zijn van waar je bent en wat er gaande is. De sensaties in het lichaam op te merken, alsook de gevoelens en gedachten zonder daarover een oordeel te hebben of iets aan willen veranderen.
In een mindfulnesstraining leer je verbinding te maken met jezelf, hoe je om kunt gaan met de uitdagingen die je in het dagelijks leven ervaart. Het geeft je de mogelijkheid om je te verankeren in dit moment, uit de automatische piloot te stappen en aan te komen in het hier en nu.
“You can´t stop the waves but you can learn to surf “
Jon Kabat-Zinn
Mindfulness voor meer veiligheid en stabiliteit
Het is niet makkelijk je veilig genoeg te voelen in een wereld die van de ene crisis in de ander rolt. Er komt zoveel op je af dat je makkelijk overspoelt raakt en je stabiliteit en veiligheid verliest. Dit kan angst en onzekerheid oproepen. Je maakt je zorgen over hoe het verder zal gaan en reageert misschien korter aangebonden, cynisch of je wilt juist doen alsof er niets aan de hand is. Je neemt jezelf en de wereld waar vanuit een geactiveerd zenuwsysteem.
Stel jezelf eens de vraag: als ik me veilig en verbonden voel, hoe neem ik dan de wereld waar en hoe ga ik dan met stressvolle situaties om?
Je tevreden en veilig voelen is geen concept. Het is een levendige ervaring die je in het lichaam en de geest kunt waarnemen en die niet beredeneerbaar is. Het autonome zenuwsysteem scant immers de hele dag door of het rustig en veilig is in je. Het krijgt signalen uit het lichaam en uit de wereld waarmee je in contact bent. Als het oké genoeg is, kun je waarnemen en openstaan voor wat er zich op dat moment in en buiten je afspeelt. Je voelt je stevig verankerd en bent flexibel tegelijk. Je geniet van mooie momenten en kunt de moeilijke momenten toelaten zonder meteen uit het veld geslagen te zijn. Veilig en vertrouwd betekent voor het autonome zenuwsysteem dat je je bevindt in de groene zone: een zone waarin de verschillende delen van het brein met elkaar verbonden zijn. Het lichaam kan zich ontspannen en herstellen.
Aandacht is het hier en nu
Mindfulness is bewust de aandacht richten naar de ervaring van dit moment, de lichaamssensaties, de gevoelens en de gedachten, zonder erover te oordelen of er iets aan te willen veranderen. Dat is de kwaliteit die zich toont als het zenuwsysteem zich veilig en verbonden voelt en zich in de groene zone bevindt. Een mindfulness-training is dan ook een training van je autonome zenuwsysteem. In een mindfulness-training leer je hoe je bewust de groene zone van het zenuwsysteem kunt vergroten. Je vergroot je veerkracht en flexibiliteit.
Pauzeren
De eerste stap is een pas op de plaats maken, pauzeren en bewust de aandacht richten naar dit moment. Het kan in het begin behulpzaam zijn om te kijken of je een ijkpunt of anker kunt ontdekken in de ervaring van dat moment. Het lichaam kan zo’n anker zijn. De aandacht hebben bij wat er op dit moment afspeelt of gaande is in het lichaam, is niet je gewoonte. Je bent immers meestal in gedachten verzonken en houd je dan doorgaans bezig met het verleden of de toekomst. Het lichaam is altijd in het hier en nu en kan dus prima als anker fungeren. Richt bijvoorbeeld de aandacht op de handen, de voeten, de adem. Soms voelt het lichaam niet veilig genoeg omdat je te veel onrust, pijn of ander ongemak ervaart. Dan kan het behulpzaam zijn een anker te zoeken in je omgeving, bijvoorbeeld een voorwerp in de ruimte of de geluiden om je heen. Met een anker als vast punt is het eenvoudiger waar te nemen wat je ervaring is in het moment zelf.
De ervaring onderzoeken
Een ervaring bestaat uit verschillende componenten: er zijn lichaamssensaties, er zijn gevoelens of emoties en er zijn gedachten. In een mindfulness-training is er om te beginnen veel aandacht in het waarnemen van de lichaamssensaties met daarbij een innerlijke houding van interesse en nieuwgierigheid. Je ontdekt dat de lichaamssensaties steeds veranderen en dat je dit proces al waarnemend kunt volgen. Daardoor verandert je perspectief van ‘Ik heb het koud of warm’ naar ‘Ik merk kou of warmte op’. Je raakt minder geïdentificeerd met de lichaamssensaties en de gevoelens en gedachtes die ze oproepen. Er ontstaat ruimte om anders met de steeds wisselende ervaringen om te gaan. Je kunt ze meer waarnemen en je er minder door laten meeslepen. Je bent meer verankerd, stabieler en veerkrachtiger om met de uitdagingen in het leven om te gaan.
De mogelijke effecten van mindfulness
Uit diverse studies is gebleken dat de training aanzienlijk kan bijdragen aan de reductie van stress:
- flexibiliteit en creativiteit in de omgang met uitdagingen van welke aard dan ook
- meer rust, helderheid en aanwezigheid
- groter concentratievermogen
- meer energie, inspiratie en vitaliteit
- verbetering van je vaardigheden, stressspiralen waarnemen en eruit komen
- levensvreugde, lichamelijk welzijn wordt positief beïnvloed